Tu zwolenników akcesji do strefy euro w ostatnich latach bardzo przybyło. Polaków obawiało się przyjęcia wspólnej waluty, a 34 proc. Oczekiwało po takim ruchu korzyści dla rodzimej gospodarki. Unia nawet po rozszerzeniu o wszystkie kraje będące teraz na różnych etapach procesu akcesyjnego (bez Turcji, której akcesja jest mrzonką) miałaby ludność nie większą od tej sprzed brexitu. Dla przeciwników reform to argument, że skoro UE w obecnym kształcie ustrojowym mieściła Wlk.
Ceny i koszty
Podczas Debaty Geopolitycznej Wirtualnej Polski Patrycjusz Wyżga zapytał zebranych w studiu ekspertów, czy w 2022 roku bardziej realny stanie się scenariusz, w którym Polska wychodzi z Unii Europejskiej. – Jeśli doszłoby do przesilenia, czegoś poważniejszego na terenie Ukrainy, rola Polski automatycznie gwałtownie rośnie. I wtedy nie będzie w ogóle mowy (o polexicie – red.), bo jesteśmy państwem buforowym – ocenił politolog prof. Bogdan Góralczyk. Przypomniał, że z tego samego względu Polska odegrała ważną rolę podczas ostatniego kryzysu migracyjnego na granicy z Białorusią. Jak dodał ekspert, wyjście Polski z UE «to byłoby najgorsze, co można sobie wyobrazić».
Polska gospodarka przyspiesza. Są pierwsze dane uwzględniające 2024 r.
Jednym z najważniejszych zagrożeń dla perspektyw gospodarczych strefy euro nadal są możliwe poważniejsze zakłócenia w dostawach energii w Europie, które mogą doprowadzić do dalszych skoków cen energii i cięć w produkcji. Według scenariusza pesymistycznego realny PKB w 2023 skurczy się o 0,6%, po czym wzrośnie o 0,2% w 2024 i o 2,0% w 2025. Środki fiskalne na rzecz transformacji ekologicznej mają niewielki wzrostowy wpływ na perspektywy inflacji[13]. Szacuje się, że wkład tych środków do inflacji HICP wyniesie ok. 0,1 pkt proc. W przeszłości podwyżki cen uprawnień do emisji dwutlenku węgla w ramach systemu EU ETS przyczyniały się do wzrostu cen hurtowych energii elektrycznej[14]. Na podstawie cen terminowych (zob. ramka 1) oczekuje się jednak, że wkład cen uprawnień do inflacji HICP ogółem będzie w horyzoncie projekcji minimalny.
W Polsce inflacja znowu rośnie, a w USA coś się zacięło
W 2024, po czym w 2025 stabilizuje się na poziomie o 0,2 pkt proc. Jednym z głównych czynników wpływających na tę niekorzystną ścieżkę PKB są niedobory w dostawach gazu, prowadzące do zakłóceń w produkcji. Po okresie recesji następuje wzrost PKB, nieco przekraczający dynamikę założoną w scenariuszu bazowym, wynikający z osłabienia się wpływu zakłóceń w dostawach dzięki stopniowemu zastępowaniu nakładów energetycznych i dostosowaniom gospodarczym. Jednak poziom PKB w scenariuszu pesymistycznym na koniec horyzontu projekcji pozostaje niższy niż w scenariuszu bazowym[9]. Przewiduje się, że światowy wzrost gospodarczy w 2023 osłabi się, lecz później będzie się stopniowo poprawiać. Dynamika realnego PKB na świecie (z wyłączeniem strefy euro) w 2023 według projekcji ma gwałtownie spaść do 2,6%, czyli znacznie poniżej średniej długoterminowej (3,6%), po czym w 2024 wzrośnie do 3,1%, a w 2025 – do 3,3%.
Położenie geograficzne Europy
Reforma będzie za dwa lata – mówi Katarzyna Lubnauer, wiceministra edukacji narodowej. Z rana kurs ropy naftowej WTI zwyżkuje o 0,55 proc., do 78,45 dolarów. Rosną notowania złota, wycenianego na 2363,5 Indeks osiem głównych Industrties dolara za uncję. Na szerokim rynku najmocniej zyskuje Kino Polska – kurs spółki zwyżkuje o przeszło 10 proc. Po wczorajszych zwyżkach przy Wall Street sesja w Azji kończyła się w mieszanych nastrojach.
- Średnia stopa inflacji HICP według projekcji w 2022 wyniesie 8,4%, a następnie obniży się do 6,3% w 2023, 3,4% w 2024 i 2,3% w 2025.
- Pełnią oni również kluczową rolę podczas Konferencji w sprawie przyszłości Europy.
- Najszersze wielonarodowe instytucje, odpowiedzialne za utrzymanie pokojowej współpracy narodów, jak Rada Bezpieczeństwa ONZ i OBWE[iv], nie miały szansy powstrzymać rosyjskiej agresji, przede wszystkim dlatego że nie są w stanie skutecznie zadziałać bez zgody Rosji[v].
- Z unijnej Północy boją się, że taka „autonomia” wyrodzi się w protekcjonizm.
- Od 2024 zatrudnienie ma zasadniczo dotrzymywać tempa przewidywanej poprawie aktywności gospodarczej.
- Niemiecki DAX oraz francuski CAC40 rosną po około 0,2 proc.
Inflacja światowa w październiku – pod wpływem kształtowania się cen żywności – ponownie wzrosła, lecz jej dynamika nadal słabła. Roczna stopa inflacji ogółem w krajach OECD wzrosła z 10,5% we wrześniu do 10,7% w październiku, przy czym inflacja bazowa ustabilizowała się na poziomie 7,6%. Inflacja cen żywności osiągnęła rekordowo wysoki poziom, ale została osłabiona utrzymującym się spadkiem inflacji cen energii. Dynamika inflacji nadal słabła, zgodnie z obserwowanym od czerwca trendem lekkiego łagodzenia presji cenowej.
Później jednak ten odsetek zaczął spadać, a jednocześnie przybywało optymistów. Przypomnijmy, że od 1 stycznia jeden z najpopularniejszych wakacyjnych krajów w Europie zamienił kunę na euro. To wywołało szereg reperkusji ze wzrostem cen na czele. Niemcy i Francja opowiadają się za – dokonaną w ramach klauzuli pomostowej – rezygnacją z wetowania w polityce zagranicznej oraz podatkowej, choć przynajmniej Paryżowi na razie chodziłoby przykładowo o kwestie podatku VAT, który już teraz jest mocno zharmonizowany w ramach Unii. Również na podstawie traktatu lizbońskiego jest możliwe poważne zmniejszenie liczebności Komisji Europejskiej (obecnie można by ją zredukować z 27 do 18 komisarzy), a także pomieszczenie europosłów z nowych krajów w Parlamencie Europejskim bez przekraczania progu 751 członków.
O ile kontrybucja paliw transportowych do inflacji ma być ujemna już od połowy 2023, o tyle kontrybucja cen detalicznych energii elektrycznej i gazu ma być wciąż dodatnia w 2025, mimo niedawnych gwałtownych spadków cen hurtowych. W niektórych krajach ceny hurtowe przekładają się na ceny detaliczne stosunkowo szybko, w ciągu zaledwie kilku miesięcy, podczas gdy w innych proces ten może być dużo bardziej długotrwały i trwać 24 miesiące lub dłużej. Różnice te wynikają z funkcjonowania krajowych rynków detalicznych i procesów kształtowania się cen, np. Udziału taryf regulowanych i nieregulowanych oraz umów stałych i elastycznych, a także średnich okresów obowiązywania cen. W niektórych krajach, w których opóźnione przełożenie na ceny detaliczne stanowi normę, można również założyć, że wcześniejsze zmiany cen hurtowych nie przełożyły się jeszcze w pełni na ceny detaliczne.
Oczekuje się, że w krótkim okresie przedsiębiorstwa będą skracać czas pracy i jednocześnie zatrzymywać pracowników w warunkach wciąż znacznych niedoborów siły roboczej. Od 2024 zatrudnienie ma zasadniczo dotrzymywać tempa przewidywanej poprawie aktywności gospodarczej. W związku z tym oczekuje się, że dynamika produktywności pracy w przeliczeniu na jednego zatrudnionego gwałtownie spadnie z 1,3% w 2022 do 0,1% w 2023, po czym powinna odbić do 1,4% w 2024 i 1,3% w 2025. Ceny ropy naftowej pchają pomimo nowych cięć produkcji Stopa bezrobocia według projekcji wzrośnie w 2023 do 6,9%, a następnie będzie stale się obniżać i w 2025 wyniesie 6,6%. Przedstawiono w nim długoterminowe trendy demograficzne w europejskich regionach – od dłuższego średniego trwania życia, po niższe współczynniki urodzeń, starzenie się społeczeństw, mniejsze gospodarstwa domowe i rosnącą urbanizację. Sprawozdanie pokazuje również zmniejszający się udział Europy w populacji światowej – oczekuje się, że do 2070 r.
Od czasu projekcji wrześniowych krzywa cen terminowych ropy przesunęła się w dół (o 3,8% dla 2023 i o 4,7% dla 2024) i pozostaje w stanie deportu. Założono, że cena ropy Brent w 2023 wyniesie 86 USD/b, po czym w 2025 obniży się do 76 USD/b. Projekcje ekspertów są wciąż obarczone wysoką niepewnością.
Sprawozdanie ilustruje znaczne różnice między regionami pod względem zmian demograficznych, a także zwraca uwagę na potrzebę zajęcia się wpływem tych zmian na wzrost i zrównoważony rozwój, zatrudnienie, zdrowie i opiekę długoterminową w różnych częściach Europy. Nie są to dla Unii zagadnienia nowe, wiele z nich jest od lat realizowanych, choć w różnym stopniu zaawansowania, ambicji i determinacji. Innym, głośny swego czasu Europejski Fundusz Obronny i mechanizm pogłębionej współpracy PESCO[xxix], mający przynieść wspólną budowę technologicznych zdolności obronnych.
Co ciekawe, w zeszłorocznym badaniu więcej euroentuzjastów było w Polsce niż w Chorwacji. Tam bowiem pozytywnych skutków oczekiwało tylko 46 proc. Rozpocznij handel i inwestowanie aby uzyskać zysk O osobiste odczucia związane z euro, o potencjalny termin wprowadzenia wspólnej waluty czy opinię na temat gotowości kraju do takiego ruchu.